Truyện việt Cánh đồng truyền thuyết

phải giục, thôi bà về nghỉ ngơi, mặc chúng tôi, mắt mũi già nua nhưng chưa đến nỗi nào.

Bà chắp tay vái nhẹ một vái, các cụ lại nhà, rồi đứng nhìn theo mấy bóng người lờ mờ lẫn vào những cây gạo đen đúa.

Đêm làng eo óc sương bay lảng vảng rặng khúc tần, bà chúa khẽ run vai nghe trời đang chuyển heo may. Đã bao nhiêu heo may, ta lặn ngụp chốn này, một thân một bóng tìm đến đất này như con chim ngói tháng mười bay về với mùa màng và ở đây ta đã gieo trồng gặt hái, rồi đến một ngày bỗng giật mình nhận ra mình là kẻ chưa sống, thèm sống.

Ông lang Quần mất một đêm thao thức. Đời ông chưa bao giờ gặp một thách thức ghê gớm đến thế này. Những tưởng suốt đời chỉ phải lo cái việc cầm dao cầu cứu người, gặp những bệnh hiểm nghèo không dùng thuốc này thì bốc thuốc khác, loay hoay rồi cũng sống cả, ai ngờ lần này lại phải lo làm sao để cho bà ấy chết được mà còn phải được chết trong sự vui sướng. Đây không phải là công việc của một ông thầy thuốc, nhưng lại cũng không dễ chối từ, bởi vì ông hiểu bà ấy, ông thương bà ấy, ai chứ người ấy mà đã định là nghĩ kỹ lắm và khó khuyên can. Suy cho đến cùng nếu sống mà lột quần lột áo dở điên dở dại chạy lông nhông ngoài đường ngoài bãi thì cũng đến tội. Chao ôi, không có bệnh gì nhục bằng cái bệnh động tình, nó hành hạ con người ta âm ỉ mà dai dẳng, nó chất chứa trong tâm người ta những đắng cay thất vọng, những khát khao tội lỗi không cách nào giải thoát. Thuốc thang cúng bái khuyên nhủ dỗ dành đều không xong, ông đã từng biết có nhà chị thất tình nhảy xuống sông mà chết, lại có chị nhảy xuống sông không chết về sau bỏ làng đi đâu không rõ, chắc là rồi cũng chết bờ chết bụi thôi. Vậy là ông sẽ phải tính giúp bà ấy một cách đi cho thật khác thường mà lại dễ dàng để bà ấy vui trong lúc còn đang tỉnh táo mong mỏi trút được nợ đời, cái gánh ấy mà cất lên vai thì nhọc nhằn khôn tả.

Ông Quần nghĩ suốt đêm, tảng sáng thì tìm ra mẹo, cái mẹo này làm thì không những bà ấy được chết trong vui sướng như ao ước mà bà ấy sẽ thành thánh để làng nước lập đền lập miếu mà thờ. Rằm mùng một con cháu phải thắp hương hoa trái, hàng năm làng phải mở hội tưởng nhớ và hơn thế nữa bà ấy phải được tôn làm thành hoàng mới xứng. Ông lấy làm đắc ý bởi mình đã tìm ra được cái mẹo ấy và ông như trút được một gánh nặng trong lòng, ông tự hỏi sao ông giời lại bắt mình phải gặp một việc oái oăm thế này, không rõ kiếp trước mình có nợ nần gì bà ấy mà bà ấy lại tìm mình để trao một việc kỳ quái làm vậy.

Sáng ra ông lang cho người lên chợ phủ đón anh thợ hàng mã về nhà để bàn công việc. Tôi đặt anh làm cho tôi một con ngựa bạch lớn bằng ngựa thật, vững chãi để cả chục người nhảy lên vẫn không sập. Nó là một con ngựa cái, chỗ âm hộ của nó anh để ngỏ, trong bụng ngựa, anh làm một cái ghế cũng thật cứng cáp cho một người đàn bà chui vào nằm ngửa được, làm sao âm hộ chị ta sẽ bịt đúng chỗ ấy. Anh có hiểu không? Con nghe thì thấy phải bàn kỹ với ông việc này. Muốn hỏi ông định cho con ngựa đực thật nhảy con ngựa cái giả có phải không ạ. Đúng rồi. Cái người đàn bà nằm trong đó to nhỏ như thế nào ạ. Bà ta nặng cả tạ, cao lớn phốp pháp và gan dạ. Thưa ông con ngựa đực thật sẽ không chịu nhảy lên con ngựa cái giả, đấy là một điều chắc chắn con có thể cam đoan. Trước khi nhảy ngựa đực bao giờ cũng có động thái ngửi đít ngựa cái, đây là một điều bí mật, chỉ con mới lừa nổi nó vì nhà con mấy năm nay đang nuôi một con ngựa dái rất mạnh, con biết đường đi nước bước của nó. Anh khá, nghe nói đã biết là anh khá. Vậy hãy giúp làng làm thế nào để con ngựa đực của anh nó chịu nhảy thì làm. Nhưng thưa cụ, làm thế bà ta có thể chết. Thì người ta đang mong được chết cơ mà. Vậy thì dễ rồi, con phải tìm mồ hôi và nước giải của một con ngựa cái đang ở kỳ động đực bôi quanh vùng đít con ngựa giả, ông có hiểu không? Tôi hiểu, tôi rất mừng đã gặp được anh. Tôi giao cho anh lo mọi việc lớn nhỏ, đến trưa ngày đông chí anh đem cả ngựa thật ngựa giả đến đây cho tôi. Anh có cần tôi ứng trước cho một ít bạc không? Dạ thưa không cần, để mọi việc xong xuôi con sẽ ngồi tính toán với ông một thể.

Đến trước đông chí một ngày, anh ta quay lại kể là đã xong con ngựa như ông đặt và cũng đã bắt cô vợ to béo của mình chui vào nằm thử trong bụng ngựa. Lúc đầu cô ta không chịu, sau biết đây là việc cụ lang sai làm thì cô ấy đành chui vào. Cô ấy bảo con mình năm ngoái bị thương hàn không có ông cụ kịp cho uống thuốc thì chết rồi, giờ là việc của cụ bảo không thích cũng phải làm. Xin nói để ông yên tâm, cháu cũng đã cho con ngựa dái nhảy thử, mọi việc rất trôi chảy ông ạ. Chỉ có điều trong bụng ngựa giả chưa có người nên ngựa nhà cháu vừa nhảy lên đã xuống ngay. Anh giỏi đấy, bây giờ tôi nói cho anh biết ngày mai người nằm trong đó sẽ là ai, đấy là bà chúa cánh đồng, giờ ta sẽ sang thăm bà, ông con mình hãy làm một cái lễ tạ bà lúc bà còn sống. Anh thừa hiểu cũng không sung sướng gì cái việc này đâu anh nhá.

Họ đến nhà bà chúa vào buổi chiều, bà đon đả đón khách, mặc sẵn áo dài tứ thân, thắt bao màu hoa đào nom xinh như cô Tấm sắp lên chùa. Nghe tin mọi việc đã xếp đặt đâu vào đấy, bà mừng lắm, có lời cảm ơn, rồi bà ngồi thờ ơ như người đãng trí không nói gì nữa, cụ lang Quần và anh hàng mã phủ phục xuống nền nhà vái bà ba vái thật kính cẩn, bà cũng để yên. Thế là bà đã nhập thiền mất rồi.

Lúc họ sắp ra về bà sực tỉnh sai chú đầy tớ ôm cái hũ sành trong buồng ra, bà kéo trong hũ ra một gói bạc nén ngoài bọc lụa vàng. Bà bảo, gói này tôi cho người ta nhưng người ta để lại, nay tôi giao cho vợ chồng anh mang về làm vốn buôn bán nuôi con. Anh hàng mã lại quỳ xuống hai tay đưa lên nhận bạc.

Sáng hôm sau từ tinh mơ anh ta đã dắt hai con ngựa một thật một giả, ngựa giả đặt lên giá chở có bánh xe, ngựa thật kéo xe chạy bước một trên đường xuống làng.

Buổi lễ đưa bà chúa về Tây Trúc tiến hành ở cái gò cây tròi giữa đồng. Non trưa thì bắt đầu. Kèn sáo réo rắt, đoàn các bà các cô áo dài váy đen khăn vuông mỏ quạ đi vòng tròn quanh con ngựa giả, tay cầm những nén hương thơm nghi ngút khói, miệng đồng thanh hát một bài kệ siêu linh tịnh ngộ đưa