HỎI

nhất về iPad? : iPad được gọi là máy tính bảng\iPad được coi là một dạng máy tính mini\iPad là máy tính PC cải biên\Tất cả các mệnh đề trên đều sai
ii. Hỏi điều tra-thăm dò

Đây là loại câu hỏi mở để kích thích quá trình tìm hiểu sâu hơn vấn đề. Các câu hỏi lại này thường tìm kiếm các chi tiết về lí lẽ, dẫn chứng, cảm xúc hay các phương án đầy đủ. Thông thường, các câu hỏi lại này sẽ dẫn đến hàng loạt các câu hỏi khác, khiến cho việc suy tư hoặc thảo luận kéo dài thêm, kích thích việc học tốt hơn. Nhược điểm của nó chính là “mất thì giờ”, nếu lạm dụng câu hỏi lại này, có thể ta sẽ không kiểm soát được cuộc hội thoại và sa vào ma trận các câu hỏi. Vì vậy cần có sự chuẩn bị kĩ càng hơn cho các tình huống khi đặt các câu hỏi lại này. Một gợi ý tốt cho việc chuẩn bị là luôn có được sườn của câu trả lời (hay các ”tình huống có thể xảy ra”), nhờ đó việc thảo luận được định hướng và có thể kiểm soát được thời gian.

Ví dụ:

Bạn có thể nói thêm về chủ đề này không?
Có ý kiến nào khác không?
Tại sao bạn lại cho rằng ….?
Chúng ta có bỏ lỡ điều gì nữa không?
Làm thế nào để ….. ?
Bạn có thể lấy một ví dụ không?
có cách nào tốt hơn không?
Bạn cảm thấy thế nào về vấn đề này?
Does it make any sense?
Điều này có liên quan gì đến bài học\vấn đề đang thảo luận không?
iii. Câu hỏi Socratic

Triết gia cổ Hy Lạp Socrates được coi như một trong các ông tổ của giáo dục phương Tây. Phương pháp dạy học của ông dựa chủ yếu vào việc hỏi đáp để từ đó học trò tự rút ra được bài học cho mình. Phương pháp Socrates ấy được coi là kinh điển sư phạm và vẫn không ngừng được sử dụng và khai thác triệt để trong hàng nghìn năm nay; và mấu chốt chính là cách đặt câu hỏi đặc trưng kiểu Socrates – gọi là các câu hỏi Socratic. Các câu hỏi Socratic chủ yếu là các câu hỏi kiểu “điều tra” với các mục đích rõ rệt. Dưới đây là sáu loại câu hỏi mà Socrates đã hỏi học trò của mình:

Các câu hỏi làm rõ khái niệm

câu hỏi loại này khiến sinh viên suy nghĩ kĩ hơn về những gì họ đang suy tư, chứng minh các khái niệm họ đang thảo luận hoặc tranh cái. Các câu hỏi kiểu “nói thêm về” như thế này luôn yêu cầu sinh viên đi xa hơn trong suy nghĩ và học tập.

Tại sao lại bạn lại nói như vậy?
Điều bạn đang nói thực ra có nghĩa gì?
Điều này có liên quan gì đến chủ đề chúng ta đang nói chuyện không?
Bản chất của …. là gì?
Những điều chúng ta biết về … là gì?
Bạn đang nói rằng …….. hay ………?
Bạn có thể lấy ví dụ?
Bạn nhắc lại điều đó bằng cách khác được không?
Điều tra các giả định

Việc thăm dò các giả định giúp sinh viên suy nghĩ kĩ về các giả định và các niềm tin chưa từng bị chất vấn vốn đóng vai trò là nền tảng cho các lập luận của sinh viên. Các câu hỏi loại này thực sự khiến sinh viên phải đào xới gốc rễ vấn đề.

Chúng ta có thể giả định những gì khác không?
Bạn dường như đang giả định … ?
Bạn đã chọn những giả định đó như thế nào?
Xin vui lòng giải thích tại sao / làm thế nào … ?
Làm thế nào bạn có thể xác minh hay bác bỏ giả định?
Điều gì sẽ xảy ra nếu … ?
Bạn có đồng ý hay không đồng ý với … ?
Điều tra lý do, nguyên nhân và bằng chứng

Khi họ đưa ra một lý do cho lập luận của họ, thâm nhập vào lí do đó chứ không nghĩ nó như là có sẵn. Mọi người thường sử dụng những lí lẽ thiếu thuyết phục để hỗ trợ cho lập luận của họ.

Tại sao điều đó xảy ra?
Làm thế nào để bạn biết điều này?
Chỉ cho tôi … ?
Bạn có thể cho tôi một ví dụ về điều đó?
Bạn nghĩ gì về nguyên nhân … ?
Bản chất của việc này là gì?
Những lý do này có đủ tốt?
Điều đó có đứng vững được không?
Làm thế nào nó có thể bị bác bỏ?
Làm thế nào tôi có thể chắc chắn về những gì bạn đang nói?
Tại sao … xảy ra?
Tại sao? (hỏi nó – bạn sẽ không bao giờ có được qua một vài lần)
Có bằng chứng hỗ trợ những gì bạn đang nói không?
Dựa vào đâu để bạn nói như thế?
Đặt câu hỏi về quan điểm và lập trường

Hầu hết các lập luận được đưa ra từ một lập trường hay vị trí nhất định. Vì vậy, tấn công vào các vị trí này. Hãy chỉ ra có nhiều quan điểm khác, lập trường khác.

Một cách khác để soi rọi điều này là …, điều này có hợp lý không?
Có những cách nào khác để nhìn vào đó không?
Tại sao nó lại cần thiết?
Ai được lợi từ điều này?
Sự khác biệt giữa …. và …. là gì?
Tại sao nó lại tốt hơn so với …?
Những điểm mạnh và điểm yếu của ….. là gì?
Việc …….. và ……….. giống nhau ở điểm nào?
Bạn có thể so sánh ….. và ……. như thế nào?
Bạn có thể nói gì về điều đó?
Có góc nhìn nào khác về vấn đề này không?
Điều tra ý nghĩa và hậu quả

Lập luận mà họ đưa ra có thể có những tác động hợp lý và có thể dự báo được. Điều đó có hợp lý không, có phải là là điều họ mong muốn không?

Sau đó, những gì sẽ xảy ra?
Hậu quả của việc giả định rằng ….. là gì?
Làm thế nào …… được sử dụng để ……..?
Ý nghĩa của …….. là gì?
Làm thế nào để … ảnh hưởng đến … ?
Làm thế nào để … phù hợp với những gì chúng ta học được trước đây?
Tại sao … lại quan trọng?
Đâu là điều tốt nhất để … ? Tại sao?
Nghi vấn về câu hỏi

Bạn cũng dùng chính câu hỏi để hỏi lại người hỏi câu hỏi đó. Trả lại quả bóng trở lại chân của họ.

Vậy thực ra bạn đang muốn hỏi điều gì?
Tại sao bạn nghĩ rằng tôi hỏi câu hỏi này?
Tôi có lí không? Tại sao không?
Tôi có thể hỏi điều gì khác không?
Điều đó có nghĩa là gì?
Lưu ý: bản chất câu hỏi Socratic mang tính phương pháp luận rất cao, vì vậy không dễ gì làm chủ được nó. Hơn thế, hội thoại kiểu Socrates thường rất khó chịu đối với sinh viên lần đầu làm quen với nó vì nó khiến sinh viên liên tục trong trạng thái “nhức đầu”. Vì vậy, bên cạnh việc chuẩn bị các câu hỏi Socratic, chúng ta còn phải chuẩn bị cả tinh thần đón nhận các câu hỏi khó ở sinh viên để từ đó hưởng lợi từ phương pháp này.

iv. Các câu hỏi tu từ

Mặc dù “đột lốt” câu hỏi, nhưng câu hỏi tu từ lại không nhằm mang lại giá trị cho tăng trưởng tri thức cũng như kích thích sự tìm hiểu mà cơ bản để nhấn nhá và tăng sự biểu cảm trong thuyết trình hay giảng bài. Trong quy hoạch, nhà giáo cần tối